Ñe’ẽasã Maratón 2022

Esopo mombe’upyre Ohaiva’ekue: Esopo, Omoguaraniva’ekue: Virgilio Cortaza Iñakãtĩva ha mokõi ikichiha Peteĩ karai iñakãrague morotĩva, oguereko mokõi kichiha, peteĩ kuñataĩ ha ambue ika’aruvéva chugui. Hi’otĩ pe ig̃uaig̃uivéva oñemoirũségui karia’y mitãvéva, tapia ojotopávo hikuái ha’e oñakaraguehũ’o ichupe. Avei pe imitãvéva, ndoipotáigui hayhuháramo itujavéva oñakarague’o ichupe umi morotĩva. Ko mba’e oiko rupi, pe arriéro opyta akãperõ peteĩ … Read more

Esopo mombe’upyre Ohaiva’ekue: Esopo, Omoguaraniva’ekue: Emilia Espínola Duarte Chavurro akãhatã Peteĩ jey, Chavurro ojupi óga ári, upépe oñepyrũ opopo ápe ha pépe isaraki, upe riremínte, isarakietereíma rupi, guarara, ombokuáma katu ogahoja.  Ijára, oikuaávo Chavurro rembiapovaikue, ojupi omboguejy ichupe upégui ha hetaiterei ombyepoti yvra rakãme. Upémarõ, Chavurro osẽ he’i:  ―¡Mba’érepiko chehavira! Kuehéningo ahecha Ka’ípe ojupíramo ha … Read more

Tapiti ha karumbe – La liebre y la tortuga Ohaiva’ekue: Esopo ¦ Omoñe’ẽasava’ekue: Reinilda Romero Tapiti ha Karumbe Mymbaita apytépe oiko peteĩ Tapiti ijejapoitereíva, opavave rovake he’imiva’erã ha’e iñakuãveha.Upévare, oñembopuka katuete Karumbe mbeguetére.—¡Pema’ẽmina pe karumbére!¡Éi, Karumbe, anivéna reñani nekane’õtaningo pya’etereímaniko reiko.—he’i Tapiti Karumbe rehe oñembopukávo.Peteĩ ko’ẽme, oñomongeta jave oñondive, sapy’areínte Karumbe osẽ omyakãraku Tapitípe oñoha’ãvo … Read more

Mymbajukaha, jepe’a apoha ha pirakutuha rehegua mombe’urã Cuentos sobre el cazador, el leñador y el pescador Ohai: Esopo ¦ Omoñe’ẽasa: Dionicia Maldonado Guyrajukaha ha jarara Peteĩ guyrajukaha oipyhy inimbovusu ha pe yvyra pengue mokõi oĩva ojoykére omboja’o ha agueraha marikápe. Tape rehe ohecha peteĩ guyraũ oñemoĩva peteĩ yvyramáta yvate ru’ãre ha oñemoĩ ohupytyse upéva, upevarã … Read more

Mombe’urã mborayhu, py’atarova ha manoguigua ¦ Cuentos de amor, de locura y de muerte Ohai: Horacio Quiroga ¦ Omoñe’ẽasa: Estela Trinidad Colman  Mombe’urã mborayhu, py’atarova ha manoguigua Mborayhu arapoty jere. Upérõ martes carnaval. Nébel og̃uahẽramoite corsohápe, pytũmbývoma, ojora’o jave mboikuatiaveve pakéte, omaña karrósa tenondeguáre. Ipy’andýi sapy’a, pe músa ndohecháikuri kuehe karrósa ohasava’ekuépe, ha omba’eporandu: —Mávapiko. … Read more

Taguato hũ ha lembu – El águila y el escarabajo Ohai: Esopo ¦ Omoñe’ẽasa: Dionicia Maldonado Omyatyrõ: Lilian Aliente Taguato hũ ha Lembu Oĩ peteĩ tapiti akóinte omuñámi ichupe peteĩ taguato hũ, ha ojechavaimáramo ojerure’asy lembúpe oipytyvõ ha oipysyrõ hag̃ua ichupe. Pe lembu upémaramo ojerure taguato hũme oñyrõ hag̃ua iñangirũme. Ha katu pe taguato hũ, … Read more

Angirũnguéra – Amigos del alma Ohai ha omoñe’ẽasa: María Victoria Palma  Che angirũnguéra Che angirũnguéra peiméva Ramointénte jajokuaahague, Ha chéve ha’ete ymaitéma Oñondivekuéra ñaimehague … Peẽ ndaha’éi che irũnte Katu peẽ avei che angirũ Añandu ñande apytépe Oĩ tory, vy’a ha mborayhu … Néike, che angirũnguéra Ni peteĩke ani araka’eve Tapykuépe ikatúrõ opyta ¡Ñapu’ãmbáke oñondive! … Read more

Yvy ndepype – En ti la tierra Ohaiva’ekue: Pablo Neruda ¦ Omoñe’ẽasa: Nelson Rubén Zarza Estigarribia     Yvy ndepype Michĩva yvotyje, yvotyje michĩva, sapy’ánte, kytomi ha opívo, ha’ete ndejáva peteĩ ko che pópe, ha péicha rombotýta, ha che jurúpe rogueraháta, katu peichahágui che py oja nde pýre, ha che juru ne rembére, rekakuaáma, mokõi … Read more

  Javevyi’y Jehasa – El paso del Yabebirí Ohaiva’ekue: Horacio Quiroga ¦ Omoñe’ẽasa: Felicia Esther Vazquez Saucedo Javevyi’y Jehasa Misiones-pe, Javevyi’ýpe oĩ heta javevýi, katu “Javevyry” he’iséma voi, «Javevýikuéra Ysyry». Hetaiterei oĩgui máva ipy jepe sapyʼánte okyhyje oñemoinge hag̃ua pe ýpe. Aikuaákuri peteĩ kuimba’épe javevýi ojopihague ipytápe ha mombyry oguatákuri karẽkarẽme peteĩ legua ñemboja’ore og̃uahẽ … Read more

Karai marangatu Carmelo – El caballero Carmelo Ohai: Abraham Valdelomar ¦ Omoñe’ẽasa: María De Jesús Ortiz de Agüero   Karai Marangatu Carmelo Peteῖ ára rorambosapa rire, kuarahy oñepyrũ jave ojope, reja-kua guive, rohecha osẽmi guive amo okavusu’i rugua gotyo, peteῖ kavaju arigua oúva kavaju iporãitereíva ári, ha ijajúrare ogueru ao’i ovevekuereíva yvytu ndive, avei rohecha … Read more

Taguatohũ ipepo ñekytĩva ha Aguara – El águila de ala cortada y la zorra Ohai: Esopo ¦ Omoñe’ẽasa: Dionicia Maldonado Taguatohũ ipepo ñekytĩva ha Aguara Añete peteĩ árape kuimba’e ipopa’ã Taguatohũre , oikytĩ ipepo ha opói chugui pe korápe opaite iryguasukuéra ndive. Ojepy’apýgui, pe taguatohũ , taha’e ha’éva ipu’akapáva, omboguejy iñakã ha ohasa ho’u’ỹre mba’eve … Read more

Maya Vy’a’ỹ – Tristeza Maya Omombe’u’ypýva’ekue: Ndojekuaái ¦ Ohai: Nerio Tello ¦ Omoñe’ẽasa: María Victoria Palma Oñeguenohẽ: Relatos mágicos de América. Nerio Tello. Ediciones Continente. Transcripción con variaciones de Marcelo Percia.  Maya Vy’aỹ (Mombe’upy) Peteĩ tapicha maya ndovy’aieterei ha omaña kuarahyreike rehe. Mymbakuéra oñemboja oñe’ẽ chupe. Peteĩ tukã he’i —Oréningo ndorohechaséi vy’aỹre. Guasu ombojoapy —Ejerure … Read more

Pukavypukavýpe – De sonrisa en sonrisa Ohaiva’ekue: Maén Puerta de Pérez ¦ Omoñe’ẽasa: Naida Concepción Velázquez Ibarra  Pukavypukavýpe Peteĩ pyhareve Patricia opáy ha oñemondýi iképe ohecha opavavete avágui ojeiha pukavy oguerekóva, ojerepávaicha hese ovy’a’ỹva, hova pukúva, isyva cha’ĩva, hovakuéra ohechauka py’aro, umi mba’e nombovy’aieterei chupe.Isy jepe ha’e peteĩ kuña rory, ovy’akuaáva ha oguerekomantevoi pukarã he’íva, … Read more

Pokatu’ỹgui – De la Impotencia Juan Félix González Pokatu’ỹgui Ohai Juan Félix González Nde resa ikãmbarei Nosẽvéima tesay Ojoapére mba’e vai Ne ãnga omotyre’ỹ. Remaña umi ysyrýre Pokãmíntema piky Ñorairõme ojapyhýre Chupekuéra ava tie’ỹ. Nde pytu ojaho’íma Tatatĩ vai ryakuãngue Ha ne ãnga ijaku’íma Jepy’apyeta vaikue. Pokatu’ỹgui nekangy Yvytundie rejoapi Reheka umi yvotyty Rejuhúma inandi. … Read more

Oku’e hetãrayhúva ¦ El patriota acciona Ohai ha omoñe’ẽasa: Estela Trinidad Colman  Oku’e hetãrayhúva —Moõpa reho. —Aha Paraguaýpe. —Che aha Paraguaýpe, nde reho Paraguaýpe; rehechápa, rehechápa, jaháma ñande. —Maerãpa rehóta. —Aipysyrõ che retã. —Che aháta aipysyrõ che retã, nde rehóta reipysyrõ ne retã; Che aha Paraguaýpe, nde reho Paraguaýpe; rehechápa, rehechápa, jaháma ñande. —Mávarepa reñemoĩta. … Read more

Ohaiva’ekue: Ricardo Blanco / Omoguarani: Samuel González Valdez Yvotyty kañymbyre (pehẽngue) I —¡Amo mombyry, mbovyryvehápe, ogahojakuéra ijape pytãva ha ñai’ũ pyko’ẽguiguáva kupépe ojekuaáma álamo ha castaño rakã hovyũ ñepyrũmaha. Ko’ápe, yrape yvyatã ñai’ũguigua ojepysóva kurupa’ykuéra pa’ũme omoha’ãngávaicha mokõi tysýi ojojáva ha ohasáva guataha ijyvytimbopáva ykére. Ha guataha katu overa vereda adoquín ha lozaguigua iky’apáva pa’ũme. … Read more

Akuti ha Guasura’y – El agutí y el ciervo Ohaiva’ekue: Horacio Quiroga ¦ Omoñe’ẽasa: Estela Trinidad Colman  Akuti ha Guasura’y Mymba ka’aguy ñemoñuhãse, oiméne pe omopeteĩva yvypóra ag̃aguápe yvypóra ymaguare ndive. Ñanemitãmepako katuetenungáva jaguyra’apiséva, jahase ñamarika ñu ha ka’aguýre mba’e. Jepemo mitã hi’ánga potĩ, katu omymba apisemíva. Ã mba’e ohasamieve jakakuaa rire; ha sapy’ánte ikatu … Read more

  Alexis Ohaiva’ekue guaraníme ha ombojere castellanope: Saturnina Díaz Molinas Alexis   Upe asaje okarupa rire, oike mbeguekatumi kotykehápe, ojuhúmarõ isy okevy, osẽ jevy mbeguekatuete ha peteĩ tesapirĩme oje’óima ijarýi tapỹime, upépe katuete ojuhúta Adolfo-pe, mitã’i ijavegua ha katuete omoirũtáva chupe oikokuaa hag̃ua bicicleta ári. Ojupipamívo hi’ári, ohendu tyapu tuichaite oñemoag̃uiva óga renondépe, sirena ipu … Read more

Ytusaingo Guaira Rembiasakue / El Salto del Guairá Ohaiva’ekue: Leonor M. Lorda Perellón ¦ Omoñe’ẽasa: Panambi Vera (Reinilda Romero Cardozo)   Ytusaingo Guaira Rembiasakue   Ysyry oñani hupa itaguigua ári. Ka’ysa oñuamba hembe’y, hese opepepa guyra opaichagua ha avei umi yvoty ojajaireíva. Mamo ñamañaha gotyo jahecha yvoty ha guyra opaichagua ipara’i asýva ka’ysa ru’ãre, ñemo’ãvaicha … Read more

Ára Yvytuguasu hatã vai / La Tempestad Ohaiva’ekue: Alexander Pushkin ¦ Omoñe’ẽasa: Cristhian Encina   Ára yvytuguasu hatã vai   Yvy atyhárupi, ipya’éva kavaju ombopépa umi y’atãhaviru hypýva… Peteĩ gotyo ha’éñomi tupao ikaraíva ojekuaa tapére. ………………… Hákatu upéichahágui ho’apa yryjúi ha y’atãhaviru ho’ápa amandau kakuaaicha. Peteĩ turuñe’ẽ pepo hũ verápe, oveve peteĩ yryvu pe trineo … Read more

Mburuvichaguasu Midas – El rey Midas Ohaiva’ekue: Mary Shelley ¦ Omoñe’ẽasa: Jorge Gustavo Salinas López Mburuvichaguasu Midas Oikojeraka’e peteĩ mburuvicha marangatu hérava Midas. Yrõ jepe oguereko ijapevypeguava: oipotapaite opaite mba’e ipoguype. Peteĩ árape mburuvicha Midas oipytyvõ peteĩ tupãme. Pe tupã he’i chupe: —Ejeruréva ame’ẽta ndéve. —Aipota umi mba’e apokova oikopaite chugui itaju.—He’i Midas. —¡Mba’epota hovatavyvéva … Read more

Che ánga ojapura – Mi alma tiene prisa Ohaiva’ekue: Mário de Andrade ¦ Omoñe’ẽasa: Francisco Javier Medina Che ánga ojapura Aipapa mboy arýpa areko ha ajuhu sa’ivéma hemby chéve cherekove, aikovemava’ekue rovái. Añeñandu ku mitãme oñeme’ẽrõguáicha atýra mahe’ẽ’i; ñepyrũra, vy’ápe ho’u; hakatu, ohechámarõ sa’imaha hemby, upepe ae oñepyrũ oikũmby mbeguekatuasy oñandu porãve hag̃ua mba’eichaitépa he’ẽasy. … Read more

Jasy – La Luna Ohaiva’ekue: Joyke’y Grimm ¦ Omoñe’ẽasa: Enrique Santacruz Segovia Jasy Yma ndajeraka’e oĩva’ekue tetã oiko tapiáva pytũmbýpe, yvága ojepyso ahojapererĩ hũicha, ndaipóriva jasy ỹrõ mbyja mimbi arapýgui ohesapéva. Upe tetãgui osẽ irundy karia’y yvóra rehe oguata, péicha og̃uahẽ yvypehẽ  pytũmbývo, kuarahy okañymírente yvyty kupépe, yñapysẽ mba’e’apu’arendy mombyry guive omyesakã kãngýva pytũmby; ndohupytýirõ … Read more